EUSKAL LITERATURA

ETXEBERRI ZIBURUKOA

 

BIZITZA

• Lapurdi, Ziburu 1580. urte inguruan

• Ikasi: Pabeko Jesusen Lagundia

• Teologian doktoratua

• Familia aberatsa, itsasontzi olen tradiziokoa

• Sarako eskola: idazle-talde lapurtarra (Etxeberri gidari)

• Humanista, XVII.mendeko euskal idazle garrantzitsua

 

LANAK

• 3 liburu Elijioari buruz: bertsotan

• Itsasgizonen erlijiositatea bideratzeko nazka nabari da

 

1. Manual Devoitonezcoa (1627)

   - Deboziozko liburua: mezu erlijiosoa

   - Marinelentzako. Marinelak luzerako joaten ziren, eta kristautasuna ez zezaten galdu sortu zuen. Marinelek otoitz egin zezaten.

   - Herri tradizioan errotua

                    - 4/4 // 4/3 neurria

                    - Ahoskidetasuna

   - Helburu praktikoa, ez poetikoa

2. Noelac edo berce espiriual berriac Jesucristoren biciaren misterio principalen gainean eta sainduen ohoretan beste bururetacotz (1631)

      - Gabon kanten bilduma: Jesusen jaiotza eta bizitzari buruzko olerkiak eta beste santu batzuren bizia

      - Lau zati:

                 - Eguberriko kantak

                 - Kristoren bizitza

                 - Kristoren misterioak

                 - Sainduen kantak

      - Eredu tradizionalaren aldaketa: ohiko bertso luzeak erdibituta

​  3. Eliçara erabiltçeco liburua (1636)

       - Bertsoa eta prosa

       - Kristauen eginbeharrak, arauak

 

ESTILOA

• Arrakasta izugarria: lanek edizio kopuru handia

• Bertso-moldea, erlijiozko mezuak erraz ikasarazteko eta hedatzeko baliabide.

• Hizkera naturala (lapurterarena) edo erudizioa

• Argudio eta azalpen bikainak

• Idazkera aberatsa: esamolde ugari hornitzeko