EUSKAL LITERATURA
XVII. mendea
III. jarduera
ERDITZEAREN GAÑEAN
Bi esposak zirenean
borda xarrean sarthu,
ahalik hobekiena
bazuten gerizatu.
Biharamunean beha
zeudezela tristerik,
erditzeko orena zen
herstu uste kaberik.
Illhargiak zuenean
egin bide erdia,
seme ederraz erdi zen
Birjina Ama garbia.
Hargatik etzuen galdu
Birjinen ohorea:
ezeñ mundantzarik gabe
egin zuen Semea.
Emagiñaren etzuen
niola ere beharrik:
zerengatik ez baitzuen
sentitu dolorerik.
Bulharra zitzaion betan
mirakuluz ethorri:
edoskitzera zioen
eman bere Haurrari.
Amak ase zuenean
eta ungi unhatu,
denborak ziotsan bezain
ungi zuen troxatu.
Manjaterean pausatu
zuen lo egiteko:
ezen berze sehaskarik
etzuen emateko.
GALDERAK
-Zein liburutan aurki dezakegu jarduera honetako bertsoa?
-Zertarako egin zituen bere lanak?
a. otoitz egiteko itsasoan
b. kantatzeko
d. katetxima ikasteko
-Zein da gaia?
-Zein errima eta metrika erabiltzen ditu Etxebarrik?
IV. jarduera
SANT IGNAZIO LOHYOLAKOARI
ESKERRAK
O Ignazio, Eskaldun
guztien ohorea:
zeruetan zaren, othoi,
gure othoitzgillea.
Kitaturik gerletako
bandera, urguilluak,
hautatu zintuen Jesus
onaren konseilluak.
Franzes Xabier zen zure
banderara ethorri,
zeiñ baitzinduen Indien
Apostolu egorri.
Zure banderara ziren
bi anahia Egiak,
Aitonen seme nobleki
iauregian haziak.(...)
Hasi ziñen gerla egiten
Luter apostatari,
hasi bihotza argitzen
infidel itsuari.
Eskolak zintuen bazter
guztietan ideki,
hetan gazte errebesak
berthutera iraiki.(...)
Bereziki ni nazaitzu
zordun, zeren zuretan,
dakidana ikhasi baitut
eskola sainduetan.(...)
GALDERAK
-Zein da bertso honen idazlea? Non aurki ditzazkegu?
-Zein da bertsoen gaia?
-Ze metrika eta errima erabiltzen ditu?
V. jarduera
Untziaren gatik guztiek egiteko othoitzak
(…) Untzia salborik heldu denean
Zenbat mendi ferdeetan baita belhar husua,
Husuagoa dagotzu eskerrezko kantua.
Zeren elzaurraren pare delarikan untzia,
Guardatu baituzu oso eta salbo guztia.
Hanbat beraz duzula esker zenbat handietarik,
Itsasoan begiratu baituzu kaltetarik.
Untzia galtzen bada
O Iongoiko tristetuak esportzatzen tutzuna,
Arren konsola ezazu doloratu presuna.
Ezen gure bihotza da triste eta larria,
Zeren itsasoan galdu dugun geure untzia.
Hartarakotz bada hartu dugun kalte handiaz,
Pazienzia iguzu arren zeure graziaz.
Eta egizu gaitza den arimaren onetan,
Ontasuna nola zure esker eta kantetan.
Untzia buthatzean
Iauna egorrazu ungi barkha istillerotik,
Nola bethi dohatsuki illkhiko den portutik.
Itsasoko o Patroñak, Birjina dohatsua,
San Piarrez, eta Andrez, eta Elmu Saindua.
Egiozue Iongoiko puxantari eskea,
Kaltiarro gertha eztadin buthatzen den barkhea.
Untzia zaharturik enkallatzean
Iauna untzi zahartua uraren bazterrera,
Itzultzen dugu egin zen istillero berera.
Hartarakotz laudorio zaitzula errendatu,
Perill hanbaten artean zeren duzun guardatu.
GALDERAK
-Argi dago bertso hauek Etxeberri Ziburukoarenak direla. Baina zer liburutan aurki ditzazkegu? eta zertarako idatzi zituen?
-Zein metrika eta errima mota erabili du bertsoak egiterako orduan?
-Bilatu hiperbatonen bat.
-Zein euskalki erabiltzen du idazleak?
